Η ανθρώπινη ζωή ξεκινά όταν ένα γονιμοποιημένο ωάριο εμφυτευθεί με επιτυχία στο εσωτερικό στρώμα της κοιλότητας της μήτρας (ενδομήτριο). Πιστεύεται ότι τυχόν ανατομικές ανωμαλίες σε αυτή τη θέση, όπως πολύποδες, ινομυώματα, διαφράγματα μήτρας (τριγωνικό στρώμα ιστού που διαιρεί τη μήτρα στην μέση) ή συμφύσεις (που συγκολλούν τα τοιχώματα της μήτρας), μπορούν να διαταράξουν αυτή τη διαδικασία.

Διερεύνηση υπογονιμότητας

Είναι ευρέως αποδεκτό ότι η πλήρης διερεύνηση του προβλήματος υπογονιμότητας ενός ζευγαριού, πρέπει να περιλαμβάνει την αξιολόγηση της κοιλότητας της μήτρας. Οι ανατομικές ανωμαλίες της μήτρας, συγγενείς (εκ γενετής) ή επίκτητες (που αναπτύσσονται στην διάρκεια της ζωής της γυναίκας, πχ ινομυώματα, πολύποδες) μπορεί να είναι μία από τις αιτίες της στειρότητας.

Η υστεροσκόπηση εκτελείται περίπου στο 50% των περιπτώσεων υπογονιμότητας. Είναι γενικά καλύτερα να εκτελείται αμέσως μετά το τέλος της περιόδου. Οι ανατομικές ανωμαλίες της κοιλότητας της μήτρας, έχει εκτιμηθεί ότι, είναι ο αιτιολογικός παράγοντας υπογονιμότητας σε ποσοστό 10% έως 15% των ζευγαριών που αναζητούν θεραπεία. Κατά την υστεροσκόπηση μπορεί να αφαιρεθούν τα αίτια της υπογονιμότητας, πχ πολύποδες, ινομυώματα, συμφύσεις κλπ. Σύμφωνα με μελέτες, το 60-65% των γυναικών που υπεβλήθησαν σε υστεροσκοπική αφαίρεση ινομυωμάτων, πολυπόδων της μήτρας, ή λύση συμφύσεων, κατάφεραν να μείνουν έγκυες. Η διόρθωση λοιπόν, αυτών των ανωμαλιών, συνεπάγεται αυτόματη σύλληψη, αλλά και επιτυχή έκβαση της κύησης, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, όταν λείπουν άλλοι παράγοντες υπογονιμότητας, όπως ενδομητρίωση, ή προβλήματα στο σπέρμα.

Αν και η χρήση του υπερήχου, καθώς και η υστεροσαλπιγγογραφία μπορούν να βοηθήσουν στην εντόπιση των ανατομικών αυτών ανωμαλιών, σήμερα, η διαγνωστική υστεροσκόπηση θεωρείται η πλέον αξιόπιστη (gold standard) μέθοδος, για την αξιολόγηση της κοιλότητας της μήτρας, η οποία, λόγω βελτιωμένων ενδοσκοπικών τεχνικών, μπορεί να πραγματοποιηθεί αξιόπιστα και με ασφάλεια.

Μελέτες έχουν δείξει ότι μόνο το 65 % των προβλημάτων έχουν διαγνωστεί με υστεροσαλπιγγογραφία, σε σύγκριση με τα ευρήματα που έχουν διαγνωστεί με υστεροσκόπηση. Αναμφίβολα, η άμεση όραση, και μάλιστα υπό μεγέθυνση, σε μία οθόνη, κατά την υστεροσκόπηση, υπερτερεί έναντι των ακτινολογικών τεχνικών. Ο ρόλος της υστεροσκόπησης στη διερεύνηση της υπογονιμότητας είναι η ανίχνευση πιθανών ανατομικών ανωμαλιών της ενδομήτριας κοιλότητας, που θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν την εμφύτευση ή την ανάπτυξη του κυήματος, ή και τα δύο.

 

Διαγνωστική υστεροσκόπηση

Η διαγνωστική υστεροσκόπηση κατέχει, έτσι, ιδιαίτερη θέση στην διερεύνηση περιπτώσεων επαναλαμβανόμενων αποτυχημένων εξωσωματικών, όπως και επαναλαμβανόμενων (καθ’έξιν) αποβολών. Μελέτες καταδεικνύουν την ανίχνευση σημαντικών ανατομικών ανωμαλιών σε ποσοστό ως και 25% των ασθενών με επαναλαμβανόμενους ανεπιτυχείς κύκλους εξωσωματικής γονιμοποίησης, παρότι όλες αυτές οι ασθενείς είχαν φυσιολογική υστεροσαλπιγγογραφία κατά το προηγούμενο έτος.

 

Επεμβατική υστεροσκόπηση

Το σημαντικότερο, όμως είναι ότι μέσω της επεμβατικής υστεροσκόπησης, οι σχετικές θεραπευτικές παρεμβάσεις βελτίωσαν σημαντικά το ποσοστό κλινικής εγκυμοσύνης σε άτομα με μη φυσιολογική κοιλότητα της μήτρας κατά την υστεροσκόπηση.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, είναι ξεκάθαρο γιατί πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι η ενδομήτριος κοιλότητα πρέπει να αξιολογείται κυρίως με υστεροσκόπηση.

Ποιες παθήσεις που συνδέονται με υπογονιμότητα, θεραπεύονται με την υστεροσκόπηση

• Πολύποδες ενδομητρίου
• Συμφύσεις ενδομητρίου
• Ινομυώματα μήτρας
• Διάφραγμα και συγγενείς (εκ γενετής) ανατομικές ανωμαλίες της μήτρας